Sağlıklı ve güzel görünen saçlar kişilerin görünümünde önemli farklar oluşturmaktadır. Bu amaçla saç boyaları en fazla kullanılan ürünlerdir. Uluslararası kanser örgütü yaptığı açıklamada saç boyalarının güvenli olduğunu bildirmiş olmasına rağmen son yıllarda yapılan bazı bilimsel çalışmalarda kansere neden olduğu belirtilmektedir.
2000 li yılların başlarında yapılan çalışmalarda saç boyaları ve kanser oluşumu arasında bir bağlantının olmadığı bildirilmişti. Ancak son 4-5 yılda yapılan çalışmalarda saç boyalarının kadınlarda meme ve rahim kanserine, erkeklerde ise prostat kanserine yolaçtığı ile ilgili çalışma sonuçları bulunmaktadır.
Saç boyaları için bulunan kimyasallar kıl köklerinden ve deriden emilerek vücutta oksidadif stres oluştururlar. Bu durum hücrelerin yapıtaşı olan hücre DNA’sında kalıcı hasarlar yaparak kanser oluşumuna zemin hazırlar. Ayrıca saç boyalarındaki kimyasalların kıl köklerinde bulunan hormon reseptörlerini de etkileyerek hormon duyarlı kanserlerin oluşma riskini artırabilir.
Saç boyaları içinde karsinojen olan maddeler: aromatik aminler (parafenilen diamin, PPD), fitalat, paraben ve formaldehit olarak listenebilir. Kullandığınız boyaların içeriğinde bu maddelerin olmamasına dikkat etmek önemlidir.
Saç boyaları dışında saç düzleştiriciler veya keratin bakımlarda kullanılan kimyasal ürünlerinde kanser yapabileceğine dair çalışmalar bulunmaktadır.
Saç boyası ve saç düzleştiricilerin kanser yapma olasılığını artıran diğer faktörler ise erken yaşta saç boyamaya başlamak, çok koyu renklerde boya kullanmak, sigara içmek, ailede kanser öyküsü olmasıdır.
Saç boyaları veya saç düzleştiricilerin kanser yapma riskinden korunmak için neler yapılabilir?
- Saç boyamaya erken yaşta başlamayın
- Kullandığını ürünlerin içeriklerine bakın, bitkisel içerikli olan boyaları tercih edin
- Saç düzleştirici veya keratin bakım yaptırmayın
Kaynaklar:
Hamman D et al. p-Phenylenediamine and other allergens in hair dye products in the United States: a consumer exposure study. Contact Dermatitis 2014:70:213-8
Ali A et al. Risk of Carcinogenicity Associated with Synthetic Hair Dyeing Formulations: A Biochemical View on Action Mechanisms, Genetic Variation and Prevention. Indian J Clin Biochem. 2022 Oct; 37(4): 399–409.
Chang C et al. Use of Straighteners and Other Hair Products and Incident Uterine Cancer. J Natl Cancer Inst. 2022 Dec; 114(12): 1636–1645.
Jiann B. Does hair dye use really increase the risk of prostate cancer? BMC Cancer. 2017; 17: 724
Eberle C et al. Hair dye and chemical straightener use and breast cancer risk in a large US population of black and white women. Int J Cancer. 2020 Jul 15; 147(2): 383–391.
Xu S et al. Hair chemicals may increase breast cancer risk: A meta-analysis of 210319 subjects from 14 studies PLoS One. 2021; 16(2): e0243792.
Nohynek G et al. Toxicity and human health risk of hair dyes. Food Chem Toxicol 2004:42:517-43.